door Jan D. Swart
Er is in de raadzaal op het stadhuis één microfoon die maandelijks APK gekeurd moet worden. Dat ging één monteur op het laatst zó irriteren, dat hij vroeg: wie zit daar, in godsnaam?
We stellen u voor aan Christine Eskes. Ze is van het Rotterdamse CDA. Fractievoorzitter. Haar mondje gaat met een rietje open. In het debat is ze een winnaarstype. Als ze de aanval opent, bukken haar tandjes. Ook stoel en microfoon. De griffie heeft haar dan ook safe aan de zijkant van het pad gezet.
Het gaat het CDA altijd om rechtvaardigheid. Groepsbraafheid. Veel medemenselijkheid. Maar op het gebied van veiligheid wel graag handhaven. Bijkomende drive: alles netjes willen uitleggen.
Eskes, getrouwd, moeder van een zoon, ooit sociotherapeut in de TBS-kliniek in Portugaal, nu in dienst bij Het Leger des Heils als manager bij de jeugdbescherming. Ze rookt, rijdt auto, heeft gevoel voor humor, maar vindt het vervelend dat de indruk ontstaan is dat ze geen warm kloppend hart heeft voor de gevoelens van Feyenoord-supporters die tegen dat nieuwe stadion zijn.
1. Goh, hoe zou dat nou toch komen?
‘’Omdat het een misvatting is te denken, dat ik op zou moeten komen voor de belangen van Feyenoord. Als supporters het niet eens zijn met de keuze tussen nieuwbouw of renoveren moeten ze bij de leiding zijn van de club zijn en niet bij de raad. Onze verantwoordelijkheid is om te controleren hoe er wordt omgegaan met de belastingcenten van de Rotterdammers. En natuurlijk zijn er, gaandeweg dit project, ook bij mij lichtjes gaan branden en natuurlijk snap ik retengoed dat een stadion niet zomaar een berg is van stenen en staal. Dat stadion is een ouderlijk huis. Dat is emotie. Het gaat de supporters om hun club. Maar dat ik dat begrijp betekent nog niet dat die keuze mijn verantwoordelijkheid is. Ik moet zuiver zijn in mijn rol.’’
2. Ik heb wel een poosje gedacht dat je onder de plak zat van oud-wethouder Adriaan Visser, die aan de basis staat van de sloop van De Kuip en de bouw een nieuwe. Je lekte ten bate van hem zelfs naar de pers.
‘’Ik had helemaal geen lijntje met Visser. Nu nog niet. Ik ben ook niet hem bevriend. Ook niet geweest. Ik zat – behalve bij Feyenoord City – ook niet op zijn portefeuilles. Maar ik heb me toen wel een keer echt oprecht verbaasd over de mate waarin ambtenaren voor het blok werden gezet in de kwestie van het Schiekadeblok. Mijn gevoel voor rechtvaardigheid zei: hier gaat iets niet goed. Dus vond ik dat ik op basis van de stukken die mij waren toegespeeld tegen RTV Rijnmond moest kunnen zeggen: lees dat eens. En toen heb ik me werkelijk oprecht niet gerealiseerd dat het geheime stukken waren. Ja, daar heb ik me erg kloten over gevoeld.’’
3. Maar vorige week, nog geen 24 uur nadat Feyenoord toestemming gaf voor het definitieve ontwerp, ben jij wel het eerste en enige raadslid dat op twitter toch een soort blije opluchting laat merken. Oud-wethouder Adriaan Visser zelfs drie. Dat rook toch naar iets van een feestje.
‘’Ik ben blij met die volgende stap, ja. Omdat het past in het plaatje van Rotterdam-Zuid. Als Feyenoord nee had gezegd had ik er oprecht van gebaald. De gebiedsontwikkeling op Zuid komt hiermee een paar tandjes hoger in kwaliteit uit. Dat geeft roering. Dat geeft economische activiteit, want in de Kuip zit weinig verdienvermogen meer. ’’
4. Niet bij een grondige renovatie. Heb je die plannen trouwens wel eens bestudeerd?
‘’Er zijn in het verleden meerdere renovatieplannen geschreven en beoordeeld en die hebben het allemaal niet gehaald. Dat was al voor mijn tijd als raadslid, dus verleden tijd. En vergis je niet: ik spreek ook mensen die het hartstikke leuk vinden dat er zo’n nieuw stadion komt. Je doet alsof Feyenoord mij geen bal interesseert. Maar dat is niet zo. Integendeel. Mijn zoontje van vijf stopt mij de hele dag lelijke foto’s van Ajax onder mijn neus, omdat hij nu al een diehard fan is.’’
5. Enig idee hoe de getalsverhoudingen liggen tussen voor en tegenstanders?
‘’Nee, ik kan het draagvlak inderdaad niet helemaal peilen.’’
6. Er zitten in elk geval in de top waar alles beslist alléén maar voorstanders. Die verhouding zou juist een christelijke partij unfair moeten vinden.
‘’Maar in wezen zeg jij hiermee: er zit een stelletje zielepieten bij Feyenoord dat zich alleen maar laat overrulen. Want nogmaals: het is Feyenoord geweest die bij het stadhuis heeft aangebeld voor geld. En is het nogmaals niet aan mij en niet aan de andere raadsleden om te beoordelen of een nieuw stadion goed is voor de club. Dat is aan Feyenoord zelf. Wij letten alleen of voldaan wordt aan de voorwaarden waarop de gemeente geld ter beschikking stelt.’’
7. Maar als een wethouder een topambtenaar binnenloodst bij Feyenoord – bovendien een topambtenaar die op het gebied van bouwen de potjes kent - dan wordt daarmee wel duidelijk gemaakt: we zetten Pogacar in, het mag niet mislukken.
‘’ Jij suggereert dat er potjes zijn, niet ik. En als ze er zouden zijn, kan Carl Berg er niet over beschikken want hij is in dienst bij de N.V. Stadion Feyenoord. Maar goed, inderdaad hij weet hoe de gemeente functioneert en is slim genoeg om helder na te denken hoe een en ander kan verlopen. En als hij die potjes dan zou inderdaad zou aanspreken is het aan de raad om bij toewijzing te kijken of ze wel of niet gebruikt kunnen worden. Wij bewaken de grenzen van de Position Paper. Afgesproken is 40 miljoen aandelen, 60 miljoen grond en 35 miljoen mobiliteit. Daar komt vanuit de gemeente geen euro bij, want dat zou op allerlei manieren gaan schuren met de staatssteun en ook scheef gaan. Daarom gebeurt het ook niet. Het college moet ons dat komende donderdag nog een keer bevestigen.’’
8. De Stichting Gebiedsontwikkeling Feyenoord City – allemaal projectontwikkelaars – betalen voor Feyenoord het definitieve ontwerp. Dat is toch een bewijs dat er potjes zijn. Het is één groot duister samenwerkingsverband.
‘’Maar het zijn geen gemeentepotjes. Daarom moeten controlemechanismen goed op orde zijn. Belangrijk dat ook de Rekenkamer meekijkt. Dat geeft mij vertrouwen.’’
9. Ik heb eens geteld hoeveel mensen er betrokken zijn bij dit project, die van oorsprong geen Rotterdammer zijn. Dat is een toch een zekere belemmering bij het beoordelen van emotie.
‘’Ik ken je strikvragen. Van Ernst Happel weet ik dat er een Ernst Happelstadion is. Oké, en ik weet dan niet waar. Geef ik toe. Ook van Cor van der Gijp heb ik nog nooit gehoord, maar ik heb die informatie allemaal niet nodig om gedegen te kunnen beoordelen of er recht wordt gedaan aan correcte afspraken. En ja, ik mis twintig jaar geschiedenis van deze stad, want ik ben hier pas op mijn 19e geland als stagiaire bij de gevangenis op de Noordsingel. Maar het mooie aan deze stad is dat iedereen een Rotterdammer kan worden. Ik ben erg van deze stad gaan houden en zou niet graag meer weg willen. Het is ook een stad die relativeert. Op het stadhuis denk je dat alles belangrijk is en als je dan vervolgens weer op de Coolsingel loopt merk je dat politiek mensen geen laars interesseert. Totdat het over een bestemmingsplan gaat in hun buurt of over een stadion van hun club. Als raadslid blijf je daardoor alert en met je voeten in de klei staan.’’
10. En je rijdt met de auto naar het centrum. Mag dat wel van fietswethouder Bokhove?
‘’Ik ben nog steeds blij dat ik dat zelf kan bepalen. Als ik van huis de fiets zou pakken of het ov doe ik er uur langer over. Dus doe ik dat niet. Simpel. De andere kant is wel: we hebben in Rotterdam de vieste straten van Nederland en de mensen die er wonen hebben elke week pikzwarte ramen. Voor die uitstoot moet je dus ook niet weglopen. Het is te makkelijk om te zeggen dat het groene beleid nergens op slaat. Maar het centrum heeft weldegelijk een prikkel nodig om er makkelijker te kunnen komen.’’
10a: Heb je tot slot nog een favoriet raadslid voor me in petto?
‘’Ja, Stephan van Baarle van Denk. Hij is een getalenteerd debater en ik vind het ongelooflijk leuk de degens te kunnen kruisen met iemand met wie je niet op één lijn zit en toch lol kunt hebben. Leuke vent en een prettig mens in de samenwerking.’’
Eerdere artikelen in deze serie:
Dennis Tak, raadslid Partij van de Arbeid Rotterdam.
https://dagblad010.nl/Algemeen/feyenoord-moet-zelf-onderhandelen-over-stadion
René Segers-Hoogendoorn, raadslid CDA Rotterdam.
https://dagblad010.nl/Algemeen/segers-de-luchthaven-is-geen-schiebroekprobleem-
Vincent Karremans, fractievoorzitter VVD Rotterdam
https://dagblad010.nl/Algemeen/het-leukste-aan-politiek-problemen-oplossen
Richard Jongste, voorzitter Golfclub Kralingen
https://dagblad010.nl/Bouw%20&%20Wonen/geen-huizenbouw-op-golfbaan-kralingen-
Bram Peper, oud-burgemeester Rotterdam
https://dagblad010.nl/Bouw%20&%20Wonen/bram-peper-dat-nieuwe-stadion-dat-komt-er-niet
Ellen Verkoelen, fractievoorzitter 50Plus Rotterdam
https://dagblad010.nl/Algemeen/ouderen-zijn-onuitwisbaar-op-de-agenda-gekomen
Joost Eerdmans, fractievoorzitter Leefbaar Rotterdam
https://dagblad010.nl/Politiek/ambitie-voor-tweede-kamer-als-het-plaatje-klopt
André Nielsen, horeca-ondernemer
https://dagblad010.nl/Rotterdam%20&%20Regio/eigenaar-barclay-baalt-van-autofiles-in-het-centrum